Καθημερινὰ μαθήματα πνευματικῆς ἀθλήσεως
«Ἀπορῶ καὶ ἐξίσταμαι, τὶ ποιήσω ὁ ἄθλιος, ὅταν τέλος φθάσῃ, τὸ τῆς ζωῆς μου λοιπόν, ποῦ μοι ὁ δρόμος ὁ ἄκαιρος; ποῦ τὰ ἀξιώματα; ποῦ ὁ πλοῦτος, ποῦ τρυφή; ποῦ ἡ δόξα ἡ πρόσκαιρος; ποῦ τῆς φύσεως, τὸ καινότατον ἄνθος; Ἀλλὰ δεῦρο, πρὸ τοῦ τέλους ὦ ψυχή μου, τῇ Θεοτόκῳ προσπέσωμεν» (Θεοτοκίον τοῦ Ἑσπερινοῦ τῆς 11ης Ὀκτωβρίου).
Τὰ κορυφαῖα μαθήματα Ὀρθοδόξου ἀνθρωπολογίας –ἄρα καὶ βιοτῆς– ποὺ λαμβάνει κάθε μέρα ὁ πιστός, εἶναι ἀναμφίβολα καὶ βασικά, ἀλλὰ κυρίως εὐεργετικά, ὥστε νὰ ἀποβάλλει «πᾶσαν βιοτικὴν μέριμναν» καὶ νὰ ἐξετάζει βαθειὰ τὴν ψυχή του. Γι’ αὐτὸ καὶ ἡ Ἐκκλησία, κάθε μέρα, ἔχει νὰ τοῦ προσφέρει λόγους παραμυθίας καὶ στοργῆς, ὥστε νὰ ἠρεμήσει ἀπὸ τὸν κάματο τῆς καθημερινότητας, νὰ σταθεῖ «ἐνώπιος ἐνωπίῳ» καὶ νὰ ψιθυρίσει αὐτὰ ποὺ ἀπόψε, στὴν Ἀκολουθία τοῦ Ἑσπερινοῦ διάβασε. Λές καὶ ἔγραψε ὁ ἴδιος τὸ τροπάριο αὐτό, λὲς καὶ ἔνοιωθε τὴν ἀνάγκη νὰ ἐξομολογηθεῖ, μὲ τὰ λόγια αὐτά, ἐκειδὰ στὸ σύνορο τῆς μέρας μὲ τὴ Νύχτα. Νὰ προετοιμαστεῖ δηλαδή, γιατὶ δὲ γνωρίζει τὸ αὔριο καί ἡ ψυχή του δὲν ἀντέχει ἄλλο τὸ βάρος τῶν ὅποιων του ἀστοχιῶν καὶ πράξεων.