ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΙΑ

ΑΓΙΟΣ ΠΑΪΣΙΟΣ Ο ΑΓΙΟΡΕΙΤΗΣ (1924 – 1994)

Ἁγιορείτης μοναχός, ἰδιαίτερα δημοφιλής στίς ἡμέρες μας. Οἱ θαυμαστές του ὅλο καί πληθαίνουν καί τοῦ πιστώνουν θαύματα καί προφητεῖες ἐπί παντός τοῦ ἐπιστητοῦ. Τό 2015 ἀνακηρύχθηκε Ἅγιος τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας ἀπό τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο Κωνσταντινουπόλεως καί ἡ μνήμη του ἑορτάζεται στίς 12 Ἰουλίου.

Ὁ Ἀρσένιος Ἐζνεπίδης, ὅπως ἦταν τό κοσμικό του ὄνομα, γεννήθηκε στά Φάρασα τῆς Καππαδοκίας στίς 25 Ἰουλίου 1924. Ὁ πατέρας του ὀνομαζόταν Πρόδρομος καί ἦταν δήμαρχος τῶν Φαράσων, ἐνῶ ἡ μητέρα του λεγόταν Εὐλαμπία. Εἶχε ἀκόμα 8 ἀδέλφια.

Στίς 7 Αὐγούστου 1924, μία ἑβδομάδα προτοῦ οἱ χριστιανοί Φαρασιῶτες φύγουν γιά τήν Ἑλλάδα ἐξ αἰτίας τῆς ἀνταλλαγῆς πληθυσμῶν μεταξύ Ἑλλάδας καί Τουρκίας, βαφτίστηκε ἀπό τόν Ἱερέα τῆς ἐνορίας του Ἀρσένιο, τόν ὁποῖο ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία ἀναγνώρισε ὡς ἅγιο τό 1988. Ὁ Ἀρσένιος ἐπέμεινε καί τοῦ ἔδωσε τό δικό του ὄνομα «γιά νά ἀφήσει καλόγερο στό πόδι του», ὅπως χαρακτηριστικά εἶχε πεῖ.

Ὁ νεαρός Ἀρσένιος Ἐζνεπίδης στρατιώτης στό μέτωπο τοῦ ’40

 Στις 14 Σεπτεμβρίου 1924 ἡ οἰκογένεια Ἐζνεπίδη, μαζί μέ τά καραβάνια τῶν προσφύγων, ἔφτασε στόν Πειραιά καί προωθήθηκε στήν Κέρκυρα, ὅπου ἔμεινε χρόνο. Στή συνέχεια μεταφέρθηκε στήν Ἠγουμενίτσα καί κατέληξε στήν Κόνιτσα, ὅπου ὁ νεαρός ὁ Ἀρσένιος τελείωσε τό δημοτικό σχολεῖο.

Μέχρι νά κληθεῖ νά ὑπηρετήσει τή θητεία του στό στρατό, ὁ Ἀρσένιος ἔμαθε τήν τέχνη καί δούλεψε ὡς ξυλουργός. Τό 1945 κατατάχτηκε στό στρατό καί ὑπηρέτησε ὡς ἀσυρματιστής κατά τή διάρκεια τοῦ ἐμφυλίου πολέμου. Γι’ αὐτό καί πολλές ἐκδόσεις ἀφιερωμένες στή ζωή τοῦ Γέροντα τόν ἀναφέρουν ὡς «Ἀσυρματιστή τοῦ Θεοῦ»!

Ὁ χαρακτήρας καί ἡ ἀποστολή τῆς Ἐκκλησιαστικῆς μουσικῆς
 στόν σύγχρονο κόσμο¹

Στήν περίοδο τοῦ Πάσχα ἀναδεικνύεται ὅλο τό μεγαλεῖο καί ἡ ἀξία τῆς Ὀρθόδοξης Χριστιανικῆς Πίστης. Ἡ Λατρεία κορυφώνεται κατά τή Μεγάλη Ἑβδομάδα, μέσα, ἀπό μία ποικιλία ὕμνων καί ἀκολουθιῶν. Ἡ ἐκκλησιαστική μουσική φτάνει καί αὐτή στό ἀπόγειό της μέ θαυμάσιες ἐκκλησιαστικές μελωδίες πού ἀποτυπώνουν περίτεχνα ὅλη τήν πορεία πρός τό Θεῖο Πάθος καί τήν Ἀνάσταση. Πέρα ἀπό τήν καλλιτεχνική της ἀξία, ἡ ψαλτική τέχνη, προσπαθεῖ ἐν ἑνί στόματι καί μιᾶ καρδίᾳ νά δοξάζει καί νά ἀνυμνεῖ τό πάντιμον καί μεγαλοπρεπές ὄνομα τοῦ Πατρός καί τοῦ Υἱοῦ καί τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Σέ αὐτή τήν σπουδαία ἀποστολή τῆς καθ’ ἡμᾶς ἐκκλησιαστικῆς μουσικῆς θά ἀναφερθοῦμε στό παρόν ἄρθρο. Θά περιγράψουμε τίς ἀπαρχές, τήν ἐξέλιξη καί κυρίως, τή σύγχρονη θεώρηση τῆς Λατρευτικῆς μας μουσικῆς, ἡ ὁποία δυστυχῶς, σήμερα, ὑπερτονίζει τήν καλλιτεχνική σημασία της καί παραβλέπει τή βαθύτερη καί οὐσιαστικότερη πνευματική ἀξία της.

Ἀναμφίβολα, ἡ ἐκκλησιαστική μας μουσική συνδέεται μέ τήν ἀρχαία Ἑλληνική ἁρμονική καί ἀποτελεῖ φυσική συνέχειά της, «Ἁρμονική ἐστιν ἐπιστήμη θεωρητική τε καί πρακτική τῆς τοῦ ἡρμοσμένου φύσεως. Ἡρμοσμένον  δέ τό  ἐκφθόγγων τε καί διαστημάτων ποιάν τάξιν ἐχόντων συγκείμενον» Φθόγγος εἶναι ἡ μουσική πτώση τῆς φωνῆς πάνω σ’ ἕνα ὕψος ἀναφέρει ὁ Κλεον(ε)ίδης (2ος αἰ. μ.Χ.), στό Κεφ. 1 τοῦ ἔργου του  «Εἰσαγωγή Ἁρμονική».  Πολλοί ἀρχαῖοι Ἕλληνες φιλόσοφοι, ὅπως ὁ Πυθαγόρας (580 π.Χ. - Μεταπόντιο, 496 π.Χ.) συνέβαλαν καθοριστικά, στή διαμόρφωση τῆς Ἐκκλησιαστικῆς Μουσικῆς, ὅπως τήν ἀκοῦμε σήμερα.

Τότε ποὺ ἡσυχάζουν ὅλα...

Οἱ  Ἀναστάσιμοι στοχασμοὶ ἑνὸς ἐπαρχιώτη καὶ ἀφανοῦς Ἱερέα

Μὲ τὸ τέλος τῆς λειτουργίας τῆς Πασχαλινῆς Πανηγύρεως, ἀδειάζει ὁ ναὸς, γιατὶ ὅλοι βιάζονται τούτη  τὴ βραδυά. Εἴτε ἀπό κούραση, εἴτε γιατὶ τοὺς περιμένει ἡ  τράπεζα ἡ ἑορταστική, εἴτε γιατὶ ἀπόκαμαν –μέρες ποὺ εἶναι– καὶ ὁ ναὸς ἀπομένει,  μέσα στὴ βαθειὰ τὴ νύχτα,  ἀδειανός, μὲ μόνη παραμυθία τὸ φῶς τῶν λαδοκάντηλων ποὺ τρεμοσβύνει, μετὰ ἀπό τόσες ὦρες Ἀκολουθίας, ἤ ἀπὸ κάποιο ξεχασμένο κερί, ἀλλὰ  καὶ τὸ ἀκοίμητο Ἅγιο Φῶς ποὺ ἀχνοφωτίζει στὸ Ἱερὸ Βῆμα.