Ματωμένα Χριστούγεννα στήν Κρήτη τοῦ 1821
Τό χωριό Θέρισσος τῆς ἐπαρχίας Λασηθίου Κρήτης εἶναι ἕνα χωριουδάκι, τόσο ἄσημο, ὅσο καί ἄγνωστο. Δέν εἶναι καταγεγραμμένο οὔτε στά ἐπίσημα «Δίπτυχα» τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος.
Κι ὅμως, αὐτό τό τόσο ἄσημο χωριουδάκι, εἶναι βαμμένο μέ νεο-μαρτυρικό αἷμα, μιᾶς ἄγνωστης νεο-μάρτυρος, πού μαρτύρησε ἐκεῖ, ἀνήμερα τῶν Χριστουγέννων, τοῦ ἔτους 1821, ἔτους κηρύξεως τῆς Ἑλληνικῆς Ἐθνεγερσίας. Πρόκειται γιά τήν «ἀσήμαντη» νεάνιδα Χρυσῆ Τσεπέτη ἤ Τσεπετάκη, ἡλικίας περίπου 18-20 ἐτῶν. Μιά ἁπλῆ κοπέλλα, πού κόσμημά της, μαζί μέ τήν σωματική της ἁγνότητα καί ὡραιότητα, ἦταν ἡ ἁγνή καί θερμή πίστη της. Ἀγνοοῦνται τά γενεαλογικά στοιχεῖα της.
Στίς 25 Δεκεμβρίου, Χριστούγεννα δηλαδή, τοῦ 1821, ὁ αἱμοχαρής καί ἀδίστακτος Τοῦρκος κατακτητής Ναήρ πασᾶς, ἔμπαινε θριαμβευτής μέ τό στρατό του στό χωριουδάκι αὐτό, γιά νά τό γνωρίσει ἀπό κοντά. Τήν ὥρα ἐκείνη, ἀτυχῶς (;), ἡ ἁγνή Χρυςῆ βρισκόταν στόν ὀντά τοῦ σπιτιοῦ της, ἀσχολούμενη μέ κάποιο οἰκιακό ἔργο. Ἀποτραβήχτηκε μέσα μόλις τούς ἀντιλήφθηκε, ἀλλ’ ἦταν ἀργά γιά αὐτήν. Ὁ Ναήρ πασᾶς, πρόφθασε καί τήν εἶδε καί ἐτρώθη ἡ καρδία του μέ ἔρωτα σατανικό. Σταμάτησε μπροστά στό σπίτι της καί - ἐπειδή ἡ νεαρή Χριστιανή δέν ἄκουγε τίς φωνές του, πού τήν καλοῦσε νά κατέβει - ἔδωσε διαταγή στούς ἄνδρες του νά παραβιάσουν τήν πόρτα καί, ἀφοῦ ἐρευνήσουν τό σπίτι, νά τήν βροῦν καί νά τήν ἁρπάξουν, φέρνοντάς την διά τῆς βίας μπροστά του. Ὅπερ καί ἐγένετο. Ὁ πασᾶς, ἀρχικά μέ κολακεῖες, γλυκόλογα καί ταξίματα πολλά, κατόπιν δέ μέ ἀπειλές βασάνων καί θανάτου, προσπάθησε νά τήν κάνει νά τουρκέψει καί ἔτσι νά τήν παντρευτεῖ. Ἡ μάρτυς ἀντιστάθηκε σθεναρά καί τόν ἀπογοήτευσε. Τότε ἐκεῖνος, ἔδωσε διαταγή νά τήν θανατώσουν, ἀλέθοντάς την μέ τήν μυλόπετρα μέσα στό παρακείμενο ἐλαιοτριβεῖο (κοινῶς λιοτρύβι) τοῦ χωριοῦ. Ἡ νέα δέν δείλιασε, οὔτε ὀπισθοχώρησε στό ἄκουσμα τῆς φρικτῆς ἐκτελέσεως· παρέμεινε πιστή ἕως τέλους. Κι ἔτσι οἱ Τοῦρκοι τήν ἐπολτοποίησαν μέσα στό λιοτρίβι μέ τήν μυλόπετρα, στέλνοντάς την Μάρτυρα εἰς τάς χεῖρας τοῦ Τεχθέντος Παιδίου Νέου, τοῦ πρό αἰώνων Θεοῦ.
Σήμερα, σώζεται τό σπίτι τῆς Ἁγίας, μαζί μέ τό λιοτρύβι καί τήν μυλόπετρα. Ὑπάρχουν μάλιστα καί σχετικές ἐπιγραφές, δηλαδή πινακίδες, πού μαρτυροῦν τό γεγονός.
Εἶναι ἀπορίας ἄξιον, τό ὅτι δέν εἶναι γραμμένο τό ὄνομα καί ὁ τρόπος μαρτυρίου τῆς Χρυσῆς Τσεπέτη στόν ἐπίσημο κατάλογο τῶν Κρητῶν Ἁγίων Νέο-μαρτύρων, πού συνέταξε ὁ μακαριστός Μητροπολίτης Ρεθύμνης καί Αὐλοποτάμου κυρός Τίτος Συλιγγαρδάκης. Ἡ ἀπορία μου δέ αὐτή εἶναι μεγαλύτερη, ἀπ’ τό ἑξῆς γεγονός: ὅτι τήν 1η Μαΐου 1826, δηλαδή πέντε χρόνια περίπου ἀργότερα ἀπό τήν Χρυσῆ, θανατώθηκε ἀπό πυροβολισμό Τούρκου χωροφύλακα, στό χωριό Φουρνῆ Μεραμβέλλου Κρήτης, ἡ ἐπισήμως τιμωμένη – καί μέ ἀκολουθία μάλιστα καί ἁγιογράφηση εἰκόνων - Ἁγία Μαρία ἡ Μεθυμοπούλα (δηλαδή Μεθυμάκη). Ἦταν ἴδιας ἡλικίας, πίστεως καί ἁγνῆς ὡραιότητος ψυχῆς καί σώματος μέ τήν Χρυσῆ καί μαρτύρησε μέ ἕναν ἁπλό πυροβολισμό ἑνός Τούρκου χωροφύλακα, ἐπειδή κι αὐτή ἀρνήθηκε τίς σατανικές ἐρωτικές προτάσεις του. Αὐτή λοιπόν ἡ Ἁγία Μαρία, πού μαρτύρησε, ὄχι μόνο μετά τήν Χρυσῆ, ἀλλά καί μέ τελείως ἀνώδυνο θάνατο, τιμᾶται ἐτησίως καί ἐπισήμως – καί δικαίως βέβαια – καί ἡ Χρυσῆ, πού προηγήθηκε αὐτῆς καί εἶχε τέτοιο φρικτό καί ἐπώδυνο μαρτύριο, ἀγνοεῖται παντελῶς; Κύριος οἶδεν διατί. Ἡ Ἐκκλησία τῆς Κρήτης ἴσως ξέρει.
Πάντως, τώρα πού τά Χριστούγεννα πλησίασαν, ἡ μέν ἄγνωστη Ἁγία Χρυσῆ, πού μαρτύρησε τέτοια μέρα, ἀγάλλεται μετά τοῦ Ἐνανθρωπήσαντος Δεσπότου Χριστοῦ, τοῦ Νυμφίου τῆς ψυχῆς της, ἐμεῖς δέ, ἡ σύγχρονη στρατευομένη Ἐκκλησία, μᾶλλον θά παραδώσουμε «λευκή κόλλα» στό διαγώνισμα πού μᾶς βάζει ὁ Δεσπότης μας Χριστός, μέ τό πικρό καί ἀναπάντητο ἐρώτημά Του: «Πλήν, ὁ υἱός τοῦ ἀνθρώπου, ἐλθών, ἄρα εὑρήσῃ τήν πίστιν ἐπί τῆς γῆς;»
25 Δεκεμβρίου 1821: Ματωμένα Χριστούγεννα στήν Κρήτη, μέ θύμα καί σφάγιο μιά ἄγνωστη καί ἀσήμαντη - ἴσως καί ἀγράμματη – νεάνιδα, πού δέν «ἔκλινε γόνυ τῇ Βάαλ» τῆς ἐποχῆς ἐκείνης.
25 Δεκεμβρίου 2020: Χριστούγεννα χωρίς Χριστό, στήν Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος. Διότι, ὅπως ὁ Κύριος «Ἰησοῦς Χριστός, ὁ αὐτός» καί τό 1821 καί σήμερα, κατά τόν ἴδιο τρόπο καί ὁ Διάβολος, «ὁ αὐτός» καί τότε, μέ τήν μορφή τοῦ Ναήρ πασᾶ, ἀλλά καί τώρα μέ τήν μορφή τοῦ σημερινοῦ ἄρχοντος – «τυράννου» τῆς Ἑλλάδος, «ἐπεί τό ρῆμα αὐτοῦ ὑπερίσχυσε». Ἡ Χρυσῆ Τσεπέτη, τέτοια μέρα ἦταν πού ἔχυσε σπονδή τό αἷμα της γιά τόν Κύριο Ἰησοῦ, «τόν ἐν Σπηλαίῳ Γεννηθέντα καί ἐν Φάτνῃ Ἀνακλιθέντα, διά τήν ἡμῶν σωτηρίαν». Ὁ Χριστός τότε, «ἐλθών», θά βρῆκε ἀσφαλῶς «τήν πίστιν ἐπί τῆς γῆς», ἔστω τῆς κρητικῆς αὐτῆς ὑπαίθρου. Σήμερα, «ἐλθών», θά βρεῖ τήν ἀπιστίαν καί ὄχι τήν πίστιν ἐπί τῆς Ἑλλάδος· τήν χλιαρότητα καί τόν συμβιβασμό μέ τούς «Ἄρχοντας λαῶν, οἵτινες συνήχθησαν κατά τοῦ Κυρίου καί κατά τοῦ Χριστοῦ αὐτοῦ». Καί ἔτσι, «τῷ ἀγγέλῳ» τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος καί πᾶσι τοῖς ἄρχουσι, θά εἰπεῖ ὅτι «μέλλω σε ἐμμέσαι ἐκ τοῦ στόματός μου» ὡς χλιαρόν καί χλιαρούς. Τόσον εἰς ἑνικόν, ὅσον καί εἰς πληθυντικόν ἀριθμόν. «Πολλά γάρ πταίομεν ἅπαντες».
Εὔχομαι, ἀπό τά κατάβαθα τῆς ψυχῆς μου, τό αἷμα τῆς Χριστουγεννιάτικης Νεομάρτυρος, νά πνίξει τόν «διώκτην τύραννον», τοῦ ὁποίου «τό ρῆμα ὑπερίσχυσε», σύν πάσῃ τῇ πομπῇ αὐτοῦ. Γιά μᾶς δέ, ἡ θυσία της, νά γίνει ἀφορμή μετανοίας καί Θείου Ἐλέους. Ἀμήν!
Ἁγία τοῦ Θεοῦ, πρέσβευε ὑπέρ ἡμῶν!
Μέ θλίψη ψυχῆς
Χριστούγεννα 2020 Μοναχός Νεκτάριος
Κελλίον Ἁγίου Νικολάου Μπουραζέρη
Μονῆς Χιλανδαρίου, Καρυαί–ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ
«ΕΝΟΡΙΑΚΗ ΕΥΛΟΓΙΑ» Ἀρ. Τεύχους 221
Ἰενουάριος 2021
Ὑστερόγραφο:
Ὁ καθένας ἀντιλαμβάνεται, νομίζω, ὅτι τό καταγραφέν μαρτύριο ἀποτελεῖ σταγόνα στόν ὠκεανό τῶν μαρτυρίων τῶν Νέων ἀλλά καί – γιατί ὄχι – τῶν παλαιῶν τοῦ Χριστοῦ Μαρτύρων. Ὁ μαρτυρικός ἐκκλησιαστικός μας κατάλογος γέμει Ἁγίων πάσης ἡλικίας, φύλου, τάξεως καί κατηγορίας. Μήν ξεχνᾶμε ἄλλωστε, ὅτι κάθε ἑορτή Χριστουγέννων, εἶναι ἐξ ἀρχῆς αἱματοβαμμένη ἀπό τήν σφαγή τῶν 14.000 ἀκάκων νηπίων, τῶν ὑπό Ἡρώδου ἀναιρεθέντων. Ἱστορία πού ἐπαναλαμβάνεται καί ξαναζεῖ στά καθ’ ἑκάστην θανατούμενα ἀγέννητα ἔμβρυα, ὑπό συγχρόνων ἰατρῶν, διαδόχων τοῦ Ἡρώδου.