Ἡ θρησκεία τοῦ Εὐρωπαϊκοῦ πολιτισμοῦ,
νομίζει πώς, σκότωσε τόν Θεό!
Προσπαθῶ νά μελετῶ προσεκτικά τά ἄρθρα τοῦ περιοδικοῦ «Ἐνοριακή Εὐλογία» γιατί προσφέρουν, ὄχι μόνο οὐσιαστικές γνώσεις, ἀλλά καί καλλιεργοῦν τήν δυνατότητα τῆς ἐλεύθερης καί κριτικῆς σκέψης ἀπέναντι σέ ὅ,τι συμβαίνει. Αὐτή τήν δυνατότητα θά ἤθελα νά ἀξιοποιήσω στίς γραμμές πού ἀκολουθοῦν, καταγράφοντας μερικές σκέψεις καί προβληματισμούς.
Εἶναι γεγονός πώς καθηγητές καί εἰδικοί, βρίσκονται κάθε μέρα στό κέντρο τῆς ἐπικαιρότητας. Γιά νά τούς καταλάβουμε καλύτερα θά μπορούσαμε, πολύ συνοπτικά, νά τούς χωρίσουμε σέ δύο κατηγορίες. Ἡ πρώτη περιλαμβάνει τούς γνωστούς σέ ὅλους μας “ἐπίσημους” εἰδικούς. Τούς παρακολουθοῦμε μέ μεγάλη προσοχή διότι ἀπό αὐτούς ἐξαρτῶνται ὅλες μά ὅλες, οἱ δραστηριότητες τῆς ζωῆς μας. Ἄν π.χ. θά βγοῦμε αὔριο ἔξω, τί θά φορᾶμε, πού θά πᾶμε καί ἄλλα. Ἡ δεύτερη κατηγορία εἰδικῶν χαίρει ἐξ ἴσου τῆς προσοχῆς μας ἤ καί περισσότερο. Αὐτή ἡ πλευρά ἀντιδρᾶ στό ἐπίσημο «ἀφήγημα» καί ὅσοι ψάχνουμε μιά φωνή λογικῆς κρεμόμαστε ἀπό τά χείλη τους. Στήν πλειοψηφία τους, ἔχουν σπουδάσει κάποια ἐπιστήμη τῆς ὑγείας καί τά βιογραφικά τους μοιάζουν πράγματι ἐντυπωσιακά. Ὅμως ὀφείλουμε νά γνωρίσουμε καί νά ἐξετάσουμε προσεκτικότερα αὐτή τή δεύτερη κατηγορία. Ἰδιαίτερα τώρα πού πολλοί ἐξ αὐτῶν ἑτοιμάζονται νά ἐνταχθοῦν σέ πολιτικά κόμματα ζητῶντας τήν ἐμπιστοσύνη μας.
Ἕνας φίλος, πρό ἡμερῶν, μοῦ εἶπε κάτι πού ἐκφράζει νομίζω μιά πραγματικότητα: «Πάσχω ἀπό τό σύνδρομο τοῦ μεσσιανισμοῦ, θέλω πολύ νά πιστέψω σέ κάποιον πού θά βάλει σέ μιά σειρά αὐτό τό χάος πού ζοῦμε». Ὅμως πρέπει νά δοῦμε τό ζήτημα λίγο βαθύτερα. Ὄχι καί μεσσίες κάποιοι ἄνθρωποι, ἔστω ἐπιστήμονες, ἐπειδή στό ζήτημα τοῦ γνωστοῦ ἰοῦ πού ἀπασχολεῖ σύσσωμη τήν ἀνθρωπότητα, εἶπαν μερικά λογικά πράγματα! Δέν θά ἐξετάσουμε ἐδῶ τά ὅσα ἐπιστημονικά ὑποστηρίζουν. Ἄν καί μπορεῖ κανείς νά βρεῖ πολλά σωστά καί χρήσιμα στά λεγόμενά τους, δυστυχῶς, βρίσκει καί πολλές ἀντιφάσεις, ἀνάλογες τῶν συναδέλφων τους (τῶν “ἐπισήμων” εἰδικῶν), τίς ὁποῖες διακρίνει κανείς χωρίς νά κατέχει ἰδιαίτερες γνώσεις. Αὐτό πού μᾶς ἀπασχολεῖ ἐδῶ εἶναι τό πνευματικό ὑπόβαθρο αὐτῶν τῶν ἀνθρώπων, ἡ φιλοσοφία τους ἀπό τήν ὁποία ἀπορρέει καί ἡ στάση ζωῆς τους.
Πολλές φορές ἔνιωθα ὅτι εἶναι φασιστικό πού “κόβονται στόν ἀέρα” τῶν τηλεοπτικῶν ἐκπομπῶν ἄνθρωποι, μόνο καί μόνο ἐπειδή ἐκφράζουν τήν ἀντίθετη ἐπιστημονική ἄποψη. Καί εἶναι φασιστικό! Ὅμως, γιά πολλούς ἀπό αὐτούς, ἔρχεται ἡ ὥρα πού βρίσκουν τόν χῶρο καί τόν χρόνο νά παρουσιάσουν διεξοδικά τούς ἑαυτούς τους καί τότε ἐκτίθενται ἀνεπανόρθωτα καί φανερώνουν, ἀπό ἀφέλεια ἤ χαζομάρα, τό σύγχρονο πνεῦμα τῶν περισσότερων ἐπιστημόνων, σέ ὅποια κατηγορία, ἐκ τῶν δύο πού προαναφέρθηκαν, καί ἄν ἀνήκουν.
Ἐνδεικτικά εἶναι τά ὅσα εἶπε, ὁ γνωστός γιά τήν κριτική του στήν ὑγειονομική πολιτική τῆς κυβέρνησης, καθηγητής Φαρμακολογίας κ. Δημήτρης Κούβελας. Σέ συνέντευξή του, μεταξύ ἄλλων ὑποστηρίζει ὅτι ὁ σύγχρονος Εὐρωπαϊκός πολιτισμός ἀντιμετωπίζει τά προβλήματα μέ τήν ἐπιστήμη, ἡ ὁποία βασίζεται στήν ἐμπειρία καί στόν ὀρθολογισμό. Ἡ κοινωνία μας δέν εἶναι πιά πρωτόγονη, θεοκρατική, κατά τόν καθηγητή πού χαρακτηριστικά ἀναφέρει:
«Δέν προσευχόμαστε γιά νά ἀλλάξει, ξέρω ἐγώ, τό video. Πᾶμε καί πατᾶμε τό κουμπί. Δέν προσευχόμαστε γιά τό νερό. Ἀνοίγουμε τή βρύση» (σχόλιο: ἀλήθεια, σέ ποιά ἐποχή καί ποιός ἀνόητος ἄνθρωπος ἀντί νά ἀνοίξει τήν βρύση προσευχήθηκε γιά νά πιεῖ νερό;). Καί συνεχίζει: «Τό σπάσιμο αὐτῆς […] τῆς ἐξάρτησης μέ τό Θεό, τό ἔκανε ὁ χριστιανισμός ὅσο καί νά μᾶς κάνει ἐντύπωση. […] Στό Χριστιανισμό λοιπόν ἐμεῖς ἀπαλλαχθήκαμε ἀπό τήν θεότητα, σκοτώνοντάς την. Τήν σταυρώσαμε. Σταυρώσαμε τόν Χριστό, […] καί τελείωσε. Αὐτό λοιπόν πού λέμε ὅτι ὁ Χριστός θυσιάστηκε νά μᾶς ἀπελευθερώσει ἀπό ποιόν; Ἀπό τόν ἑαυτό του. [...] Εἶναι ἡ μεγαλύτερη πράξη ἀπελευθέρωσης πού ἔχει συμβεῖ στόν ἄνθρωπο καί αὐτό τό ἔχουμε ἐνσωματώσει στόν πολιτισμό μας». Ὁ Χριστιανισμός τροφοδοτεῖ τόν Εὐρωπαϊκό πολιτισμό κατά τόν κύριο καθηγητή «γιατί ἔχει καλλιεργήσει τήν ἐλεύθερη βούληση, ἔχει καλλιεργήσει αὐτό τό αἴσθημα τῆς ἐλευθερίας τοῦ ἀνθρώπου». (Σχόλιο: μά εἴμαστε δημιουργημένοι μέ ἐλεύθερη βούληση, δέν χρειαζόταν νά γίνει ὁ Θεός ἄνθρωπος καί νά σταυρωθεῖ γιά νά μᾶς τήν δώσει!). Καί καταλήγει: «Καί ἔχουμε καί ἕναν Θεό ὑπερβατικό, πού τόν ἐπικαλούμαστε ἐφ’ ὅσον… καί τά λοιπά. Ἄρα λοιπόν δέν ἔχουμε αὐτή τή σταθερή ἐξάρτηση οἰκονομικά, κοινωνικά, ὁτιδήποτε, καί μᾶς ἔχει δώσει τή δυνατότητα καί νά συλλογιόμαστε καί νά ἐνεργοῦμε μόνοι μας».
Ἀναφέρουμε τό ὄνομα τοῦ καθηγητῆ, γιατί χρησιμοποιεῖ ἔντεχνα τήν ἀθεϊστική πολιτική του, ὡραιοποιημένα, μέ προκάλυμμα τήν προάσπιση τοῦ δικαιώματος τῶν πολιτῶν νά ἐπιλέγουν ἄν θα ἐμβολιασθοῦν ἤ ὄχι καί ἤδη ἔχει ἐπιτύχει ἀρκετή δημοτικότητα. Ὡστόσο, δέν πρέπει νά προσωποποιηθεῖ τό ζήτημα πού ἀναδεικνύεται ἀπό τά λεγόμενά του. Δέν εἶναι, ἄλλωστε, αὐθαίρετη γενίκευση ὅτι ἡ συντριπτική πλειοψηφία τῶν ἐπιστημόνων, ἀνεξάρτητα ἀπό τό πῶς τοποθετοῦνται στό ζήτημα τοῦ ἰοῦ κορώνα, χαρακτηρίζεται ἀπό αὐτό τό εὐρωπαϊκό καί “προοδευτικό” πνεῦμα τοῦ σύγχρονου πολιτισμοῦ. Ὁ Θεός, ἄν ὑπάρχει, κατά τήν ἄποψή τους, δέν μᾶς ἐπηρεάζει, γιατί εἶναι περιορισμένος κάπου ἔξω ἀπό τόν κόσμο. Γιά νά μήν νιώθουν μάλιστα κομπλεξικά οἱ σημερινοί ἐπιστήμονες καί νά μποροῦν νά συνεχίζουν ἐλεύθερα τό… πλῆρες σοφίας ἔργο τους, σκότωσαν τόν Θεό! Ἀλλά ἄς δοῦμε λίγο βαθύτερα τό ζήτημα.
Κατά τόν ἅγιο Νεκτάριο1 ἡ ἐξορία τοῦ Θεοῦ ἀπό τούς «φιλοσοφοῦντες» ὀφείλεται στό ὅτι δέν ἔχουν καμία ἰδέα περί Θεοῦ ἀλλά καί περί ἀνθρώπου! Περιορίζουν τόν Θεό αὐθαίρετα σέ μιά ὑπερβατική σφαῖρα, ὅπως κάποιος πού ὁρίζει οἴκημα γιά τόν ὑπηρέτη του. Θεωροῦν πώς ἡ δημιουργία εἶναι αὐτοδημιούργητη. Ὡς ἀποτέλεσμα, σύμφωνα πάντα μέ τόν ἅγιο, ὁ ἄνθρωπος θεωρεῖ πώς ἔτσι ἀπό ὑποτελής γίνεται αὐτοτελής καί ἀνεξάρτητος καί «τίθησι τόν θρόνον αὐτοῦ ὑπεράνω τοῦ Θεοῦ». Ὁ «ἀδαής» ἄνθρωπος ἀναπαύεται στό φανταστικό του μεγαλεῖο καί καμαρώνει. «Ὅμως ἐμεῖς δέν παραδεχόμαστε μιά τέτοια δοξασία, φρονοῦμε ὅτι ὁ ἄνθρωπος δι’ αὐτῆς ὑποβιβάζεται καί ταπεινώνεται· διότι ἀπέχει πολύ ἀπό τό νά γίνει Θεός καί καταλήγει κτῆνος μέ τό νά ἀρνεῖται τήν Θεία ἀποκάλυψη».
Οἱ ἐπιστήμονες διαρκῶς παραπονοῦνται ὅτι ἄνθρωποι ἀδαεῖς τολμοῦν νά ἐκφέρουν γνώμη σχετικά μέ τά ἐπιστημονικά τους πεδία. Ὅμως θά πρέπει πρῶτα οἱ ἴδιοι νά θεραπεύσουν τούς ἑαυτούς τους ἀπό τήν ἀσθένεια πού διαγιγνώσκουν στούς ἄλλους. Θά πρέπει νά παύσουν, εἴτε μέ τίς πρακτικές πού ἀκολουθοῦν, εἴτε μέ τά λεγόμενά τους, νά ἀνακατεύονται καί νά ἀνακατεύουν τά πεδία ἄλλων ἐπιστημῶν, τά ὁποῖα ἀγνοοῦν πλήρως! Καί πολύ περισσότερο θά πρέπει νά ἀφήσουν τήν Θεολογία. Δέν μποροῦν νά τά ἀνατρέπουν ὅλα μέ μερικές, δῆθεν φιλοσοφικές, φωτοβολίδες! Δέν εἶναι δυνατόν νά μᾶς πηγαίνουν πίσω σέ ξεπερασμένες ἀπόψεις τοῦ Νίτσε «περί θανάτου τοῦ Θεοῦ καί τῆς δημιουργίας τοῦ ὑπερανθρώπου». Εἶναι καί ἐπιστημονικά ἀποδεδειγμένο πώς δέν ὁδηγοῦν πουθενά. Ὅπως πουθενά δέν ὁδηγεῖ καί τό περιβόητο Εὐρωπαϊκό πνεῦμα. Ἡ ἐπιστήμη ἔχει ἀναχθεῖ σέ θεότητα σήμερα, ἀλλά πρέπει νά μάθει τά ὅριά της. Νά ξέρει πώς μπορεῖ νά προσεγγίσει καί νά ἐξηγήσει μόνο ὅσα ἅπτονται τῶν πέντε αἰσθήσεων καί αὐτά περιορισμένα (τό βλέπουμε ἄλλωστε σήμερα αὐτό). Δέν θά μπορέσει ποτέ νά συλλάβει κάτι παραπάνω. Θά ἀγνοεῖ πάντα ἕνα σωρό πράγματα πού ξεφεύγουν ἀπό τίς πέντε αἰσθήσεις, ὅπως ἡ μουσική, ἡ ζωγραφική, ἡ λογοτεχνία, ἡ Ἱστορία, ἡ ἀνθρώπινη ψυχή, τό γιατί μᾶς ἀρέσουν κάποια πράγματα ἤ ὄχι. Θά ἀγνοεῖ ἀκόμη καί τό νόημα τῶν μικροβίων (τί ρόλο παίζουν καί πῶς ἦρθαν στόν κόσμο, κατά τύχη;), τό νόημα τῆς ὑγείας καί τῆς ἀσθένειας. Κυνηγᾶ ἡ ἐπιστήμη νά παρατείνει τήν ζωή καί νά μᾶς θεραπεύσει ἀπό κάθε ἀσθένεια. Ἀκόμη καί ἀπό τόν θάνατο. Καί μετά; Καί ποιό τό νόημα νά γίνουμε ἀθάνατοι; Γιά νά γίνει καί τό κακό μας ἀθάνατο; Ἄς μήν μιλήσουμε δέ γιά τήν ἄγνοια τῆς «Θείας Ἀποκάλυψης», πού τονίζει ὁ ἅγιος Νεκτάριος. Ἀμφισβητῶντας την, καταργοῦν τήν ἐπιστήμη τῆς Ἱστορίας καί ἀποπροσανατολίζουν τίς Φυσικές ἐπιστῆμες. Χωρίς τήν «Θεία Ἀποκάλυψη», δηλαδή τήν φανέρωση τῆς σχέσης τοῦ Θεοῦ μέ τόν κόσμο, δέν βγάζει νόημα τίποτα. Τότε ὁ κόσμος ἔγινε τυχαῖα καί τυχαῖα ὅλοι οἱ “νόμοι τῆς φύσης” τόν συντηροῦν καί τόν κατευθύνουν. Τότε δέν ὑπάρχει νόημα στή ζωή πέρα ἀπό τό «ὅ,τι φᾶμε καί ὅ,τι πιοῦμε». Ἑπομένως, οἱ «εἰδικοί», ἄν θέλουν νά συνεχίσουμε νά ἐνδιαφερόμαστε γιά αὐτούς καί νά ἀκοῦμε τίς ὁδηγίες τους, θά πρέπει νά τίς θεμελιώνουν σέ ἕνα πιό ἀξιόλογο φιλοσοφικό ὑπόβαθρο ἀπό αὐτό τοῦ «Προοδευμένου Εὐρωπαϊκοῦ Πολιτισμοῦ». Θά πρέπει νά εἶναι ἔντιμοι καί νά δηλώνουν ξεκάθαρα ὅτι ἡ ἐπιστήμη τους ἔχει φιλοσοφικές προϋποθέσεις (ὑπάρχει ἄραγε κάποια ἀνθρώπινη δραστηριότητα χωρίς φιλοσοφία ἀπό πίσω, χωρίς πίστη σέ κάτι;) καί ἔτσι θά κρίνουμε ἄν θά τούς ἐμπιστευτοῦμε ἤ ὄχι. Θά μποροῦμε νά κρίνουμε τίς ἀπόψεις τους, γιατί οἱ “πολιτισμένες” φιλοσοφίες, πού ἀσπάζονται, θέλουν νά ἀφαιρέσουν τόν Θεό ἀπό τόν κόσμο καί ὁδηγοῦν τούς ἀνθρώπους στήν ἀποκτήνωση2 ὅπως μᾶς προεῖπε ὁ ἅγιος Νεκτάριος.
Ἐλπίζουμε ὅτι ἀπό τά παραπάνω ἀναδεικνύεται πώς καί οἱ δύο κατηγορίες εἰδικῶν, “οἱ ἐπίσημοι” κυβερνητικοί, ἀλλά καί οἱ περισσότεροι ἀπό τούς ἀντιδρῶντες, πιστεύουν στήν πλειοψηφία τους ὅτι ὁ Θεός, ἄν ὑπάρχει, δέν ἔχει σχέση μέ τόν κόσμο! Αὐτή ἡ ἀντίληψη ἐκτός ἀπό ἀντιεπιστημονική ἔχει καί καταστροφικές προεκτάσεις στήν καθημερινή μας ζωή. Πιστεύοντας ὅτι ὁ Θεός εἶναι ἐκτός τῆς δικῆς μας πραγματικότητας, ὑποστηρίζοντας ὅτι Τόν σκοτώσαμε στό πρόσωπο τοῦ Χριστοῦ, κάνουν εὐνόητο τόν λόγο πού εἴτε φανερά, εἴτε σιωπηρά, ἀπαξιώνουν τά Μυστήρια τῆς Ἐκκλησίας, μέ ἀποκορύφωμα τήν Θεία Κοινωνία, καί ἀποθεώνουν τούς ἀνθρώπινους πειραματισμούς καί τούς νόμους τῶν “εἰδικῶν”.
Ἔτσι, εἶναι χρήσιμο νά μελετοῦμε τίς προσωπικότητες πού παρουσιάζονται ἀπό τήν τηλεόραση καί τό διαδίκτυο. Ἄλλωστε, ποτέ δέν εἶναι τυχαῖο τό ποιούς προβάλλουν τά μέσα ἐνημέρωσης, ἀκόμη καί μέ σκοπό νά τούς ὑβρίσουν. Οἱ ἀξιόλογοι ἐπιστήμονες συνήθως δέν εἶναι ἐκεῖ. Τέλος, ὅλα αὐτά πού συζητοῦμε, μποροῦν νά μᾶς βοηθήσουν στήν αὐτοκριτική μας. Νά μελετήσουμε τούς ἑαυτούς μας καί νά ζήσουμε πιό ἀληθινά τήν Πίστη μας. Ἡ Πίστη δέν εἶναι συναισθηματικές φαντασίες ἀλλά ἡ Ἐπιστήμη πού προσεγγίζει τήν σχέση τοῦ Θεοῦ μέ τόν κόσμο. Εἶναι ἡ Ἐπιστήμη, πού ὄχι μόνο δέν καταργεῖ τόν ἀνθρώπινο λόγο καί τίς αἰσθήσεις, ἀλλά φωτίζει αὐτά τά δύο στοιχεῖα διαρκῶς κάνοντάς τα νά προοδεύουν πραγματικά. Ἄν λαμβάναμε ὑπόψη μας ὅλα αὐτά δέν θά μποροῦσαν νά μᾶς ἀποπροσανατολίζουν τόσο, νά μᾶς μπερδεύουν καί, τελικά, νά μᾶς κοροϊδεύουν!
Γεράσιμος Βουρνᾶς
Θεολόγος
«ΕΝΟΡΙΑΚΗ ΕΥΛΟΓΙΑ» Ἀρ. Τεύχους 234
Φεβρουάριος 2022
Ὑποσημειώσεις:
- Ἁγίου Νεκταρίου Πενταπόλεως, Χριστολογία, ἐκδ. Νεκτάριος Παναγόπουλος, Ἀθῆναι, 1992, σελ. 146 -150
- Μέ πνευματική ἔννοια ἀλλά τελευταῖα καί μέ ὑλική, ἀφοῦ ὅπως πληροφορούμαστε πραγματοποιήθηκε ἡ πρώτη μεταμόσχευση καρδιᾶς ζώου, συγκεκριμένα γουρουνιοῦ, σέ ἄνθρωπο.