Τό CRISPR θά κατασκευάζει ἀνθρώπους
κατά παραγγελίαν!
Μιά μελέτη ὁρόσημο1 ἡ ὁποία πρόσφατα δημοσιεύθηκε στό ἔγκριτο ἐπιστημονικό περιοδικό Nature, καταδεικνύει ὅτι οἱ ἐπιστήμονες σύντομα θά μποροῦν νά μεταβάλλουν τό ἀνθρώπινο γενετικό ὑλικό ζωντανῶν ἐμβρύων προκειμένου νά “διορθώσουν” συγκεκριμένες μεταλλάξεις ἔτσι ὥστε τά μωρά πού θά γεννιοῦνται, νά μήν φέρουν τίς κληρονομικές ἀσθένειες πού σχετίζονται μέ τίς μεταλλάξεις αὐτές.
Ἡ νέα αὐτή ἔρευνα σηματοδοτεῖ τήν πρώτη φορά πού τό διάσημο πλέον μοριακό ἐργαλεῖο CRISPR χρησιμοποιήθηκε γιά νά διορθώσει τίς μεταλλάξεις σέ ζωντανά ἔμβρυα.
Τί ἀκριβῶς ὅμως εἶναι τό CRISPR καί πῶς δουλεύει; Παλαιότερα ἡ μεταβολή τῆς γονιδιακῆς ἀκολουθίας σέ ἕνα συγκεκριμένο σημεῖο τῆς ἁλυσίδας τοῦ DNA, ἦταν ἐξαιρετικά δαπανηρή διαδικασία μέ ὑπερβολικά ἀνακριβῆ ἀποτελέσματα, ἐνῶ τώρα μέ τό CRISPR, οἱ ἐπιστήμονες μποροῦν πλέον νά εἰσέλθουν στό DNA ἑνός κυττάρου καί μέ μεγάλη ἀκρίβεια καί χωρίς ἰδιαίτερα μεγάλο κόστος νά τό κόψουν καί ἀκολούθως νά τό ἐπικολλήσουν σέ καθορισμένες θέσεις. Τήν μοριακή αὐτή μέθοδο φυσικά δέν τήν ἀνακάλυψε ἀνθρώπινος νοῦς! Ἡ μοριακή αὐτή “τεχνολογία” ἐντοπίζεται στά βακτηρίδια τά ὁποῖα εἶναι “ἁπλοῖ” μονοκύτταροι ὀργανισμοί γιά τούς ὁποίους τό CRISPR ἀποτελεῖ τό ἀνοσοποιητικό τους σύστημα τό ὁποῖο τούς προστατεύει ἀπό τούς εἰσβολεῖς-ἰούς κόβοντας –καί ἄρα καταστρέφοντας– τό DNA τῶν τελευταίων. Τό 2012, οἱ ἐρευνητές προσάρμοσαν τό σύστημα προκειμένου νά μπορεῖ νά στοχεύσει ὁποιοιδήποτε συγκεκριμένη ἀκολουθία DNA καί ἔδειξαν ὅτι ἡ διαδικασία λειτουργεῖ καί στόν ἄνθρωπο.
Ἐπιστρέφοντας στή προαναφερθεῖσα μελέτη, οἱ ἐπιστήμονες γονιμοποίησαν ὠάρια δωρητριῶν μέ σπέρμα πού περιεῖχε ἕνα μεταλλαγμένο γονίδιο τό ὁποῖο προκαλεῖ ἕναν τύπο καρδιακῆς ἀνεπάρκειας. Μετά τή γονιμοποίηση τῶν ὠαρίων, χρησιμοποίησαν τό CRISPR γιά νά ἀφαιρέσουν τά ἐλαττωματικά τμήματα τοῦ γονιδίου ὅπως ἀκριβῶς ἐμεῖς χρησιμοποιοῦμε ἕναν ἐπεξεργαστή κειμένου (πχ. Word) γιά νά μεταβάλλουμε ἕνα κείμενο κάνοντας διαγραφή & ἐπικόλληση (cut & paste). Οἱ ἐπιστήμονες ἐξηγοῦν ὅτι ὅταν τά προβληματικά μέρη τοῦ γονιδίου διαγράφονται, τά κύτταρα μποροῦν νά ἀναπληρώσουν τό κενό μέ τίς ὑγιεῖς ἀλληλουχίες καί ἔτσι νά ἀπαλλαγοῦν ἀπό τή μετάλλαξη πού προκαλεῖ τήν ἀσθένεια.
Ὁ Dr Shoukhrat Mitalipov, ἀπό τό Πανεπιστήμιο Ὑγείας καί Ἐπιστήμης τοῦ Ὄρεγκον, ὁ ὁποῖος ἡγήθηκε τῆς μελέτης, δήλωσε ὅτι παρ’ ὅτι τά ἔμβρυα τῆς μελέτης καταστράφηκαν μετά τό πέρας τῶν πειραμάτων, ἐάν εἶχαν ἐμφυτευθεῖ σέ μήτρα καί ἀναπτύσσοντο σέ παιδιά, αὐτά τά παιδιά θά ἦταν ὑγιῆ καί δέν θά μετέφεραν τήν ἀσθένεια ποτέ στά παιδιά τους ἀφοῦ ἡ ἐπιδιόρθωση μέ τό CRISPR εἶναι κληρονομήσιμη. Ἐπιπλέον τόνισε ὅτι ὁ συγκεκριμένος τύπος καρδιακῆς ἀνεπάρκειας εἶναι μόνο μία ἀπό περισσότερες ἀπό 10.000 ἀσθένειες οἱ ὁποῖες ὀφείλονται σέ γονιδιακή μετάλλαξη, γιά τίς ὁποῖες τό CRISPR θά μποροῦσε νά χρησιμοποιηθεῖ μέ παρόμοιο τρόπο, ἐξαλείφοντας ἔτσι τήν ἀσθένεια ἀπό ὅλο τόν ἀνθρώπινο ὀργανισμό.
Παρ’ ὅτι ἡ χρήση αὐτῆς τῆς τεχνικῆς γιά θεραπεία στόν ἄνθρωπο εἶναι ἀκόμα παράνομη στίς ΗΠΑ καί στό Ἡνωμένο Βασίλειο (ἕνας Θεός ξέρει γιά πόσο ἀκόμα), τόσο οἱ ἐπιστήμονες πού ἐξετέλεσαν τή μελέτη ὅσο καί λοιποί “εὐαγγελιστές” τῆς γονιδιακῆς ἐπεξεργασίας (gene editing) σπεύδουν νά μᾶς ἐξηγήσουν τά πολλαπλά ὀφέλη τῆς τεχνικῆς, τά ὁποῖα, κατά τή γνώμη τους, ξεπερνοῦν μέ συντριπτική διαφορά τούς κινδύνους αὐτῆς.
Ποιοί εἶναι ὅμως αὐτοί οἱ κίνδυνοι;
Παρ’ ὅτι οἱ ἐπιστήμονες τῆς ἐν λόγῳ μελέτης διέγραψαν μόνο μεταλλάξεις πού προκαλοῦν ἀσθένειες, αὐτή καθ’ ἑαυτήν ἡ δυνατότητα ἀκριβοῦς τροποποίησης τοῦ πυρηνικοῦ DNA ἀποτελεῖ μέγα κίνδυνο γιατί αὐτό ἐπηρεάζει ὅλα μας τά σωματικά χαρακτηριστικά (πχ. νοημοσύνη, ὕψος, ἐμφάνιση τοῦ προσώπου, χρῶμα ματιῶν, ἀντοχή, δύναμη κλπ.).
Εἰδήμονες μέ ὑψηλό αἴσθημα εὐθύνης ὅπως ὁ καθηγητής Peter Braude ἀπό τό King’s College τοῦ Λονδίνου προειδοποίησαν ὅτι ἡ γονιδιακή ἐπεξεργασία πέρασε ἀπότομα ἀπό τή σφαίρα τῆς ἐπιστημονικῆς φαντασίας στή σφαίρα τῆς πραγματικότητας καί ὡς ἐκ τούτου ἀπαιτεῖται ἐπειγόντως νά ἀπαντηθοῦν τά ἠθικά καί νομικά ζητήματα πού τήν ἀφοροῦν.
Πολλοί γιατροί ἀναφέρουν ὅτι ὁ νόμος πού θά ρυθμίζει αὐτή τήν τεχνολογία θά πρέπει νά τή διατηρήσει αὐστηρά γιά θεραπευτικούς σκοπούς καί ὄχι γιά παρεμβολή σέ ἄλλα ἀνθρώπινα χαρακτηριστικά πού θά ὁδηγήσουν στή δημιουργία “κατά παραγγελία ἀνθρώπων”.
Ὁ Dr David King, διευθυντής τοῦ Ὀργανισμοῦ Προειδοποίησης τῶν Κινδύνων πού ἐνέχει ἡ Ἀνθρώπινη Γενετική Μηχανική (http://www.hgalert.org/), ὁ ὁποῖος ἀντιτίθεται σέ κάθε παραβίαση τοῦ ἀνθρώπινου γονιδιώματος, δήλωσε: “Ἄν οἱ ἀνεύθυνοι ἐπιστήμονες δέν σταματήσουν, ὁ κόσμος ἀναπόφευκτα θά ἀντιμετωπίσει τό πρῶτο Γενετικά Τροποποιημένο μωρό. Καλοῦμε τίς κυβερνήσεις καί τούς διεθνεῖς ὀργανισμούς νά ἀφυπνισθοῦν καί νά νομοθετήσουν ἄμεσα μιά παγκόσμια ἀπαγόρευση δημιουργίας κλωνοποιημένων ἤ γενετικά τροποποιημένων μωρῶν, προτοῦ νά εἶναι πολύ ἀργά!”.
Μετά ἀπό ὅλα αὐτά καί δεδομένου ὅτι “οὐδέν καλόν ἀμιγές κακοῦ” οἱ ἀπορίες τοῦ γράφοντος εἶναι οἱ ἑξῆς:
1. Τώρα πού ἄνοιξαν οἱ “ἀσκοί τοῦ Αἰόλου” καί ἡ ἀνθρωπότητα γνωρίζει πῶς νά παρέμβει μέ ἀκρίβεια στό γενετικό της ὑλικό, εἶναι δυνατόν αὐτή ἡ γνώση νά “ρυθμιστεῖ” καί νά περιοριστεῖ μόνο σέ συγκεκριμένα πεδία;
2. Ποιός θά ἐμποδίζει ἄλλους ἐπιστήμονες νά παρέμβουν στό ἀνθρώπινο γενετικό ὑλικό ἔτσι ὥστε νά δημιουργήσουν ἀνθρώπους μέ συγκεκριμένα χαρακτηριστικά; Αὐτό ἄλλωστε δέν ἦταν καί ἕνας ἀπό τούς στόχους τῆς εὐγονικῆς ἔρευνας τῶν Ναζί κατά τό Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο;
3. Ποιός θά μποροῦσε νά ἐλέγξει καί νά ἐμποδίσει μιά παγκόσμια ὑπερ-κυβέρνηση ἀπό τό νά δημιουργήσει ὑπάκουους στρατιῶτες αὐξημένης νοημοσύνης, δύναμης καί ἀντοχῆς σέ ἄκρως ἀπόρρητα ὑπόγεια ἐργαστήρια;
4. Ποιός νόμος καί ποιά ρύθμιση ἐν τέλει εἶναι ἱκανά νά προστατεύσουν τήν ἀνθρωπότητα ἀπό τήν Ἑωσφορική Ἀλαζονεία τήν ὁποία ἐπέλεξε νά οἰκειοποιηθεῖ, καί, βάσει τῆς ὁποίας ἀντικαθιστᾶ τό Θεό καί ὁρίζει πλέον μόνη της τή μορφή της καί τήν πορεία της;
Ἡ λογική λέει ὅτι ὁδεύουμε πρός τήν καταστροφή μας γιατί ἀσπασθήκαμε τό πνεῦμα τοῦ σκότους καί τῆς καταστροφῆς. Ἡ μόνη μας ἐλπίδα εἶναι ὁ Δημιουργός μας, ὁ Ὁποῖος, παρ’ ὅλα αὐτά, συνεχίζει νά μᾶς ἀγαπάει καί στό τέλος μπορεῖ καί νά μᾶς λυπηθεῖ...
Κώστας Βουγᾶς
Μοριακός Βιολόγος
Ὑποσημείωση:
1. Ma H, et al. Correction of a pathogenic gene mutation in human embryos. Nature. 2017 Aug 24;548(7668):413-419.